Τρίτη, Απριλίου 13, 2010

Glowing is her Bonnet...

ΓΔΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΜΙΛΥ ΝΤΙΚΙΝΣΟΝ

Πρώτα, η τούλινη πελερίνα της,
που βγήκε εύκολα απ’ τους ώμους της κι αφέθηκε
στην πλάτη της ξύλινης καρέκλας.

Και το μπονέ της,
που ο φιόγκος του λύθηκε μ’ ένα ελαφρό τράβηγμα.

Ύστερα, το μακρύ λευκό φόρεμα, πιο
περίπλοκη υπόθεση με τα φιλντισένια
κουμπιά κατά μήκος της πλάτης,
τόσο μικροσκοπικά και πολυάριθμα που περνάει μια ζωή
μέχρι να καταφέρουν τα χέρια μου να το ανοίξουν,
σαν τον κολυμβητή που σχίζει το νερό,
και να γλιστρήσουν μέσα.

Θα θέλετε να ξέρετε
ότι εκείνη στεκόταν
δίπλα στο ανοιχτό παράθυρο της επάνω κρεβατοκάμαρας,
ακίνητη, με κάπως γουρλωμένα μάτια,
κοιτώντας κάτω προς τον κήπο,
με το λευκό φόρεμα στα πόδια της σα λιμνούλα
στο δρύινο πάτωμα με τις φαρδιές σανίδες.

Την πολυπλοκότητα των γυναικείων εσωρούχων
στην Αμερική του δέκατου ένατου αιώνα
δεν πρέπει να την προσπερνάς∙
κι εγώ προχωρούσα σαν εξερευνητής των πόλων
ανάμεσα σε καρφίτσες, αγκράφες και πόρπες,
δεσίματα, τιράντες και κορσέδες με μπανέλες,
αρμενίζοντας προς το παγόβουνο της γύμνιας της.


This is my letter to the World by Emily Dickinson

Αργότερα, έγραψα σ’ ένα τετράδιο
πως ήταν σαν να ίππευα έναν κύκνο μες στη νύχτα,
αλλά, βεβαίως, δεν μπορώ να σας τα πω όλα_
με ποιον τρόπο πήρε τα μάτια απ’ τον κήπο,
πώς ξεχύθηκαν τα μαλλιά της ελεύθερα απ’ τα τσιμπιδάκια,
ότι υπήρχαν ξαφνικές παύλες
όσες φορές μιλούσαμε.
Αυτό που μπορώ να σας πω είναι
πως είχε φοβερή ησυχία στο Άμχερστ
εκείνο το απόγεμα του Σαββάτου,
μονάχα μια άμαξα περνούσε έξω απ’ το σπίτι
και μια μύγα βούιζε στο τζάμι.

Έτσι την άκουσα ολοκάθαρα ν’ ανασαίνει
όταν ξεκούμπωσα και την τελευταία
κόπιτσα του κορσέ της,

την άκουσα και ν’ αναστενάζει όταν τελικά τον ξέσφιξα,
όπως αναστενάζουν κάποιοι αναγνώστες όταν αντιλαμβάνονται
ότι η Ελπίδα έχει φτερά,
η Λογική είναι μια σανίδα,
η Ζωή είναι ένα γεμάτο όπλο
που σε κοιτάζει κατάφατσα μ' ένα κίτρινο μάτι.


Μπίλυ Κόλινς
Taking off Emily Dickinson's clothes by Billy Collins

Hope is the thing with feathers by Emily Dickinson
I felt a Funeral, in my Brain by Emily Dickinson
My Life had stood--a Loaded Gun-- by Emily Dickinson
Glowing is her Bonnet by Emily Dickinson

16 σχόλια:

Mairi είπε...

Υπέροχα ποιήματα και μεταφράσεις also.

just me είπε...

Μαίρη,
με ενέπνευσε το αποψινό... reunion! :) :) :)
(See ya there, I hope)

Mairi είπε...

Dystyxos -gia mena- den tha me deis. Doulevoume treles ores gia na rixoume ta rimadospreads :-(((( Sto epomeno elpizo na eimai ekei. Na doseis filia se oooooooooooolous!!!!

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Τι απέγινε εκείνο το λευκό φόρεμα με τα φιλντισένια κουμπιά;

Λένε πως αυτό το άσπρο φόρεμα με τα φιλντισένια κουμπιά αγιοποιήθηκε από τους θαυμαστές της Έμιλυ (αυτό που εκτίθεται στο Μουσείο δεν είναι το πραγματικό) γιατί, επειδή περιέβαλλε την Έμιλυ, είχε απορροφήσει και την ουσία της ποίησής της. Κάποιοι έφτασαν να πουν πως το ίδιο το φόρεμα ήταν αυτή η ουσία και αργότερα μια ομάδα πανεπιστημιακών θεωρητικών της λογοτεχνίας προσπάθησε να δώσει σε αυτή τη μανία ορθολογικές εξηγήσεις. Είπαν ότι αφού ήταν το φόρεμα που φορούσε για τις δουλειές του σπιτιού – ένα απλό βαμβακερό φόρεμα στη ραπτομηχανή ήταν – συμβόλιζε – εκτός από την περσόνα της ποιήτριας και το εργαστήρι της ίδιας της ποίησης ό, τι βρίσκεται δηλαδή πέρα από την έμπνευση και έχει διαποτιστεί από το μόχθο και τις αποτυχημένες προσπάθειες της ποιήτριας οι οποίες δεν παραμένουν πάντα αποτυχημένες αλλά στο τέλος οδηγούν στο αποτέλεσμα που ξέρουμε.

Έχουν γίνει επανηλειμμένα απόπειρες κλοπής του φορέματος από επίδοξους αλλά και από διάσημους ποιητές που δεν άντεχαν τη σύγκριση μαζί της. Κανείς δεν έκανε μια ικανοποιητική οικονομική προσφορά στο Μουσείο για να το αγοράσει, γιατί ξέρετε οι ποιητές δεν έχουν και τα ανθηρότερα οικονομικά. Δουλεύουν σε δυο και τρεις δουλειές για να ζήσουν και στο τέλος δεν κοιμούνται καθόλου για να μπορούν να γράφουν. Ένας μέσης ηλικίας συμβολιστής, συνελήφθη από την αστυνομία του Holyoke ενδεδυμένος το φόρεμα να στέκεται στο δεύτερο όροφο του σπιτιού του με τα μάτια ορθάνοιχτα, σε κατάσταση έκστασης λες και είχε μόλις καταληφθεί από το πνεύμα της Έμιλυ.

Η Διεύθυνση του Μουσείου και οι απόγονοι της Έμιλυ έγραφαν ανακοινώσεις στον Κήρυκα του Άμχερστ ότι δεν πρόκειται για το αυθεντικό φόρεμα. Αλλά εις μάτην.

Στο τέλος, όταν πια όλοι αναγκάστηκαν να πειστούν, οι απόπειρες κλοπής καταλάγιασαν. Έγινε τότε έγινε της μόδας μια άλλη συνήθεια. Οι ποιητές άρχισαν να επικεντρώνονται στη μορφή και όχι στην ουσία του φορέματος. Άρχισαν να επιχειρούν την περιγραφή του, να μετρούν τον αριθμό των κουμπιών του, να το φαντάζονται και κάπως διαφορετικό, να σκαρώνουν μεταφορές με τις αγκράφες και τις πόρπες του, επινοούν ότι έχει τιράντες…Κάποιος φαντάστηκε ότι το φόρεμα ανοίγει όπως ακριβώς η Ερυθρά Θάλασσα με το Μωυσή όταν πέρασε με το λαό του διωκόμενος από τον στρατό του Φαραώ. Ένας άλλος έγραψε πως ταξιδεύει στη λευκότητα του φορέματος σαν να είναι ο ίδιος παγοθραυστικό και ένας άλλος ότι ιππεύει ένα λευκό κύκνο…

Ο Μπίλυ Κόλινς ήταν ο πιο προικισμένος γιατί έκλεψε ανενδοίαστα τις φαντασιώσεις και τις μεταφορές όλων των άλλων και κράτησε για τον εαυτό του το ρόλο του εραστή της Έμιλυ Ντίκινσον.

dodo είπε...

Όλη η ανάρτηση πολύ ωραία: τα ποιήματα και οι μεταφράσεις και το τραγούδι στην ταινία- και το σχόλιο τής Πόλυς Χατζημανωλάκη πιό πάνω!

just me είπε...

Poly,
όπως το θέτει και ο...μεταλαλήσας dodo, το σχόλιό σου είναι ένα ακόμα από τα παρατιθέμενα ποιήματα. Ακόμα κι αν είχα χρόνο αυτή τη στιγμή να συνεχίσω τη συζήτηση [δεν έχω _ο Μαρτιάτικος Λαγός τον Απρίλη έχασε την ισορροπία του κι έπεσε από το ρολόι ;)]ίσως δε θα 'θελα να το χαλάσω με παραφερνάλια.

Σ΄ευχαριστώ
(μήπως θα 'πρεπε να εγκαινιάζαμε νέα ήθη στο μπόγκινγ; να ανεβάζουμε "συνεταιρικές" αναρτήσεις;) :) :) :)
--------------------------------
dodo,
με θυμάσαι ακόμη και με συγχωρείς για την απουσία μου (από τα σχόλια, όχι από την ανελλιπή παρακολούθηση των χρωματιστών ιστοριών σου, εννοείται)! Τι καλά! :) :) :)

(μήπως θα 'πρεπε να είσαι ο τρίτος εταίρος στο παραπάνω εγχείρημα;) :)

... μια μεταφράστρια ποίησης (λέμε τώρα, για να προχωρήσει η πρόταση), μια ερευνήτρια και στόρι τέλερ κι ένας μάγος του μολυβιού και του πινέλου! Promising, isn't it?

Ανώνυμος είπε...

Ο/Η Κνεχτ είπε...
όμορφη η μετάφραση/μετάβασή σου.

just me είπε...

Κνεχτ,
όμορφη η επάνοδός σου. :)

vintzidis.blogspot.com είπε...

"η Ζωή είναι ένα γεμάτο όπλο
που σε κοιτάζει κατάφατσα μ' ένα κίτρινο μάτι"
O Aμερικανικός 19ος αι. Αιώνας της Ντίκινσον και του εμφύλιου σπαραγμού (ένας αιώνας με τους περισσότερους νεκρούς στην Ιστορία των ΗΠΑ - περισσότερους από εκείνους του α΄, β΄Παγκόσμιου και του Βιετνάμ συνάμα) που "φοβήθηκε και κρύφτηκε"όπως λέει σε κάποιo κείμενο - επιστολή της προς τον Αφέντη-Δάσκαλο ή/και την Αυθεντία-Δάσκαλο, αυτόν που του επιτρέπεις να σε κοιτάξει όπως κοιτάζει ένα γεμάτο όπλο της Ζωής τη Ζωή σου.
Μέσα στον υπερβατισμό της θεολογικής της λιτότητας και τον υπερβατισμό του φυσιολατρικού ρομαντισμού η ΄Εμιλυ προσπάθησε να μην τρελαθεί προκαλώντας την τρέλα...σανίδες σωτηρίας στον εγκλεισμό της (αυτά τα ρόδα (δηλαδή τα ποιήματά της) μέσα στο συρτάρι των εσωρούχων της [όπως στιχουργεί σε ένα από εκείνα τα μικρά κομμάτια σκληρού χαρτιού τα ραμμένα με κλωστή σε μορφή στιχουρχημένων σημειώσεων - όπως το έργο του 19ου αι. έργο σπαραγμάτων/fragmenta)
Kι ήταν πάντα απόγευμα Σαββάτου- αυτά τα ψυχοσάββατα όπου συνομιλεί κανείς με το παρελθόν και με την ιστορία του αποζητώντας ένα νόημα για τη ζωή που ελπίζει να ξημερώσει Κυριακή ενδεχομένως και χωρίς εσένα...
Αυτός είναι ο Δυτικός Κανόνας
Δάντης-Σαίξπηρ-Ντίκινσον
Φιλια πολλά
αγαπημένη φίλη
Β.

just me είπε...

Φιλιά πολλά κι από μένα, Βαγγέλη!
Και σ' ευχαριστώ άλλη μια φορα για τα σπάνια σε ποιότητα σχόλια-δοκίμια-ποίηματά σου που κοσμούν τα σπάνια σε ποσότητα ερασιτεχνικά μεταφραστικά μου πονήματα.

σκυλάκι (που είναι και πιστό) είπε...

ευχαριστούμε :))

just me είπε...

σκυλάκι κλπ.,
what for?
ούτε να σε κεράσω ένα τελευταίο μπολάκι φρίσκις δεν πρόλαβα πριν χαθούμε... :) :) :)

σκυλάκι (που είναι και πιστό) είπε...

σάμπως άφησες καθόλου και για 'μένα! όλο μόνη σου τό 'φαγες άκαρδη...

Stelina είπε...

Πολύ ωραία τα ποιήματα!!
Μπράβο ρε μπελά.
Φιλάκια

βαγγελης ιντζιδης είπε...

Mια μετριοπαθής πρόταση
http://intzidis.blogspot.com/
Βαγγέλης

kerasia είπε...

tsa!