Σάββατο, Απριλίου 19, 2008

Τα φυσικά θέλγητρα των πραγμάτων

René Magritte, The Empire of Light II, (1950)

Τον ένα από τους δύο αγαπημένους πίνακες του Ρενέ Μαγκρίτ τον είχα χρησιμοποιήσει και παλιότερα. Ξαναήρθε (το μοτίβο της αντανάκλασης, η ατμόσφαιρα) στην επικαιρότητα της μνήμης μου έμμεσα, μέσω της ποίησης. Και για μια φορά ακόμη, χάρη (;) στην απευκταία μεταφυσική που με περιγελά όσο περισσότερο την περιγελώ, την αμέσως επόμενη μέρα, ταξιδεύοντας ανάμεσα στους πάγκους της Πολιτείας, έπεσα πάνω σ' ένα υπέροχο βιβλιαράκι του Ανρί Μισώ, που εκδόθηκε πρόσφατα από (πού αλλού) την Άγρα. Ανάμεσα στα κείμενα και το παρακάτω, γραμμένο για τον δεύτερο πίνακα.
Ο Ανρί Μισώ, ζωγράφος ο ίδιος και λογοτέχνης (και εξερευνητής του έξω και του μέσα κόσμου), θεωρείται από τους σπουδαιότερους γαλλόφωνους ποιητές του 20ού αιώνα. Κι έτσι ο κύκλος κλείνει απαλά και ανεπαίσθητα γύρω μου. (Μόνο που εγώ δεν είμαι ζωγράφος και, αλίμονο, ούτε ποιήτρια· αν έχω κάποιο ταλέντο, είναι ίσως να αφήνομαι στα φυσικά θέλγητρα των πραγμάτων, αυτά που οδηγούν στη σκλαβιά).


Psicodreamics, Azhdark Passion,"Song of the living night"

"Σπάνιο να τις συλλάβεις μαζί, τη μέρα με τη νύχτα. Συμβαίνει κάποτε και τότε είναι ιδιαίτερα παραδειγματικό. Τι καλή, τι μεγαλειώδης είναι τότε η αρμονία τους, αν βέβαια η μέρα είναι ήρεμη, πολύ ήρεμη, ποτισμένη μυστήριο. Χάρη στο μυστήριο λοιπόν, η νύχτα δίχως δυσκολία σμίγει με τη μέρα. Σμίγουν και ολοκληρώνονται, οι δυο μαζί, μέσα σε άφατη γαλήνη.
Όποιος ποτέ του δεν αφέθηκε στα φυσικά θέλγητρα των πραγμάτων, αυτά που οδηγούνε στη σκλαβιά, δεν συγκινείται καθόλου με κάτι τέτοια. Από τι εξαρτάται η φύση; Από κάτι τόσο ελάχιστο που και μια απλή ζωγραφιά το αλλάζει.
Ένας ουρανός γαλάζιος και λευκός, ένας ουρανός απογεύματος δεν καταφέρνει να φωτίσει τα δέντρα που πάντως διαγράφονται καθαρά, ούτε το απομονωμένο σπίτι που μονάχα ένα φανάρι του δρόμου το αποκαλύπτει, φωτίζοντάς το με το χλομό του φως. Η ατμόσφαιρα είναι ήρεμη, τόσο ήρεμη, με μια ακινησία ανησυχητική. Αλλά τίποτα δεν θα συμβεί. Όλα έχουν ήδη συμβεί και σταμάτησαν, εδώ και κανείς δεν ξέρει πόσον καιρό."

(Henri Michaux, Ονειροπολώντας με αφορμή αινιγματικές ζωγραφιές, μεταφρ. Μπίλη Βέμη, εκδόσεις Άγρα)

Δευτέρα, Απριλίου 14, 2008

Απριλίου συνέχεια



Αν αντέξω λίγο ακόμη, έως ότου η ανοιξιάτικη βροχή διώξει τη σκόνη της ερήμου που θαμπώνει το χρώμα της πασχαλιάς (όταν τη βλέπεις από μακριά), ίσως με λυπηθεί και μου αποκαλυφθεί, σε όλη του τη σκληρότητα, ο όψιμος αθέατος Απρίλης.



Li Xianting, Lilac Dreams

April is the cruelest month, breeding
Lilacs out of the dead land, mixing
Memory and desire, stirring
Dull roots with spring rain.

(T.S. Eliot, The Waste Land)


(Δεν γινόταν να είναι κινέζικη αντί αφρικανική η σκόνη, για να ταιριάζει με τις πασχαλιές και τη μουσικη και να μην κάνω το ποστ... καλοκαιρινό;)

Τετάρτη, Απριλίου 09, 2008

Not even...



"ούτε καν τα φύλλα"

ούτε καν τα φύλλα
γίνεται να πέσουν με τόση απαλότητα
ή να τ’ αγγίξει κανείς τόσο ελαφρά όσο το άγγιγμά σου

στο οποίο, πολύ απλά, ξετυλίγομαι
όπως ξετυλίγεται ένα φύλλο στις αρχές της άνοιξης, ή
διπλωμένο, ξεδιπλώνεται μες στη μισάνοιχτη παλάμη σου

αν όμως δεν το θες, αντί γι’ αυτό θα τυλιχτώ
όπως τυλίγεται ένα φύλλο έτοιμο να πέσει
που διπλώνεται μόνο του ξανά και ξανά

κι εσύ θα περάσεις
κι ο χειμώνας θ’ αντηχήσει
εκκωφαντικά

Matthew Hollis, Ground Water, Bloodaxe Books, 2004.

Get this widget Track details eSnips Social DNA

Ludwig Van Beethoven, Spring Sonata

Σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει ίσως ανεπίκαιρο εποχικά· ωστόσο επειδή ο ποιητής αφήνει, νομίζω, ανοιχτή την προοπτική (Aprilis < aperire =" ανοίγω)", επειδή στον Ναυτίλο άρεσε επίσης πολύ το προηγούμενο ποίημα και, τέλος, επειδή ο φετινός Απρίλης είναι serial killer... για όλους αυτούς τους λόγους _και για τον επιπρόσθετο ότι εξακολουθεί το blogger's block_ συνεχίζω με Matthew Hollis.


"not even the leaves"

not even the leaves
can lay down with such gentleness
or be touched so lightly as by your touch

in which I am, very simply, uncurling
as a leaf uncurls in first spring, or
folded, unfolds in your opening palm

which should you not want, I will curl
instead as a leaf curls towards fall
folding over and over itself

and you will go by
and the winter will echo
enormously