Τετάρτη, Απριλίου 22, 2009

Έκτακτο περιστατικό οξείας νοσταλγίας





ΚΕΔΡΙΣΟΣ (απόσπασμα)

......................................................

Τίποτα το μεγάλο το έκτακτο
σ' αυτόν τον τόπο για να το θυμάσαι
μια ρηχή κοίτη που στεγνώνει ο Αύγουστος
και το νερό δε φτάνει.
Ξηρός της αγριόχηνας ο γόνος
ανάλαφρος για να πετά ο βολβός
στην άμμο του άγριου κρίνου, εκεί
της εφηβείας μας το κογχύλι.

Βαθιά κρυμμένος σα χοχλάδι
της καλαμιάς ο κόντυλος έχει κρατήσει
το αχ του έρωτα και του θανάτου
και γύρω στην αδιάφορη αμμουδιά
πάλι και πάλι το ίδιο κύμα-σήμα.

Δε λησμονώ τη λάσπη, εκείνη την ύλη
που κράτησε το σπόρο ζωντανό, το φύτρο,
μέσα στο σπάρτο τ' αόρατο λιακόνι
μαζεύονταν για να σου επιτεθεί,
ο ήλιος το σαγήνεψε το μεσημέρι,
τα βήματά της τα κατάπιε ο Λίβας.

Πόσα να δώσω αρχίζοντας απ’ την ψυχή
για ν’ αποκτήσω το μικρό μου σπίτι
την κάμαρη και την αυλή του.
Πίσω απ΄ τις θίνες ήτανε σαν κρίνο
στο λιβαδάκι που κυλούσε ο Κεδρισός
ανάμεσα στην κίτρινη έρημο
και το γιαλό με τις κροκάλες∙
καθώς περνούσε κυνηγός σπίθιζαν
και ξεσμηλιώναν τα πουλιά.

Πρέπει τους θησαυρούς μου να μαζέψω
να βρω εκείνον που θα μεσιτέψει
για την αιματηρή συναλλαγή,
να ξαναπάω εκεί απ’ όπου ορμήθηκα
για να ‘ρθώ στην ανώνυμη αρένα.
Γύρω γύρω βουνά γυμνά ας είναι ιοστέφανα
κλειστό ένα λιμάνι δυτικά
με τους απαγορευμένους πλόες.

Για τον άνεμο τις γράφω αυτές τις λέξεις
για της Νήσου τον άνακτα τις δένω
μέσα στον στρόβιλο και στον αφρό.
Κι αυτό το άσπρο χαρτί χαρακωμένο
σε παντογράφο του τυφλού
θα τις σηκώσει και στο κενό θα τις φυσήξει
μαζί με το σεισμό της καλαμιάς.

Ας φύγουν οι λέξεις αν μπορούν ας φύγουν
ας πέσει μόνο ο σπόρος.

……………………………………………………



Ο Κεδρισός ουράνιος είναι ποταμός
στην Κυδωνία ρέει το είδωλό του
παραπλανά τις λεύκες ασημένιος.
Εκεί επάνω τρέχει και παφλάζει
στης εκβολής του την παλίνδρομη φυγή
εκεί μαζεύονται οι ψυχές που αφήσανε
το κάλλος τους το κέλυφός τους.

Ο φλοίσβος είναι λέξη του νερού
η τρικυμία είναι της τρίαινας.
Η θάλασσα ανοιχτή κι απέραντη
με τ’ αναρίθμητά της άλφα
.

Β ι κ τ ω ρ ί α Θ ε ο δ ώ ρο υ

14 σχόλια:

substratum είπε...

Αγαπώ-διαβάζω-διαδίδω αυτή τη γυναίκα
ΜΠΡΑΒΟ ΦΙΛΗ
ΑΓΑΠΑΤΕ - ΔΙΑΒΑΖΕΤΕ
Βικτωρία Θεοδώρου

Βαγγέλης Ι.

Ανώνυμος είπε...

Ο Κόνδωρ είπε...
Μια φίλη μου αναφερόμενη στη νέα εποχή, κάποτε μου είπε:

« … η αδιαφορία και ο ωχαδελφισμός συσσωρεύουν την ενέργεια στο άτομο και τη στερούν από το σύνολο».

Όλες οι υπόλοιπες προσπάθειές μου να εντοπίσω το νόημα όσων συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο απέτυχαν εκτός, ίσως, από εκείνη η οποία βασίστηκε στις δύο υποθέσεις ότι ο κόσμος μας φτιάχτηκε από κάποιο δημιουργό και ότι ο δημιουργός αυτός κατασκεύασε αυτό τον κόσμο μόνο για να διασκεδάσει το εαυτό του (για να κάνει πλάκα).

Είμαι βέβαιος ότι η δεύτερη υπόθεση – ιδίως όταν αναλογιστούμε την ανθρώπινη δυστυχία που υπάρχει στον πλανήτη μας – ακούγεται (χωρίς όμως να είναι πραγματικά) ως έκφραση βαναυσότητας. Όμως, π.χ. πώς μπορούμε να καταλάβουμε πλήρως το νόημα ενός κινηματογραφικού έργου όταν το δούμε από τη μέση του και αναχωρήσουμε πριν δούμε το τέλος του;

Η ισχυρή μνήμη είναι από τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά εκείνο που τις περισσότερες φορές μπορεί να ‘ξελασπώσει’ τον άνθρωπο από τις κακοτοπιές.

Η ανεπτυγμένη αίσθηση του χιούμορ με βεβαιότητα μας βοηθά να καταλαβαίνουμε τους ανθρώπους και τα κίνητρά τους και επίσης, προσδίδει ρεαλισμό στη ζωή μας.

Πόσο όμορφη είναι η ζωή μας όταν παραδινόμαστε στην απλότητα...

substratum είπε...

Πρωινό βάλσαμο στην ψυχή μου το σχόλιό σου Κ.
Συνταιριάζω παρηγορητικά το "πώς μπορούμε να καταλάβουμε πλήρως το νόημα ενός κινηματογραφικού έργου όταν το δούμε από τη μέση του και αναχωρήσουμε πριν δούμε το τέλος του;"
με τους στίχους από το ποίημα της Βικτωρίας Θεοδώρου:" Όλα θα οικοδομούνται και χωρίς /εμάς/
Όλα θα βαίνουν στην αρχή τους /και
στο τέλος τους/ Χωρίς εμάς".
Μου έφερε αμέσως δε στο νου και εκείνη τη σκηνή από τη Λίστα του Σίντλερ όπου στο ΄Αουσβιτς λέει η μία κρατούμενη στην άλλη: - Θα πιάσω τα ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα να τελειώνω (και η άλλη της απαντά)- Μην κάνεις καμια βλακεία! Το κάνεις όταν θα ξέρουμε πώς είναι το τέλος. Δεν έχεις δει ακόμα το τέλος (στο τέλος σώθηκαν) [κάπως έτσι ο διάλογος νομίζω αυτός].
Παρηγοριά και λύτρωση για μένα να ελπίζω ή καλύτερα να πιστεύω στη συνέχεια.Μια συνέχεια που έρχεται πριν από μας και πάει μετά από μας. Μια συνέχεια με αλλαγές και ασυνέχειες. Με τομές και μεταστροφές. Συνέχεια πάντα.
Να πιστεύω στον άνεμο που μας φύσηξε πνοή και πνεύμα, που πνέει στη γη, τη δική μας και των άλλων. Πάλι αυτοί οι στίχοι της Βικτρωρίας που συμπλέουν μαζί σου Κ. και μαζί μας:
"Κι αυτό το άσπρο χαρτί χαρακωμένο
σε παντογράφο του τυφλού/θα τις σηκώσει και στο κενό θα τις φυσήξει
μαζί με το σεισμό της καλαμιάς./Ας φύγουν οι λέξεις αν μπορούν ας φύγουν/ας πέσει μόνο ο σπόρος.".

Επειδή από τη λάσπη μου -η πνοή που με έφτιαξε ίσως - καταβάλλω απίστευτο κόπο να φτάσω στην καθάρια συμπυκνωμένη απλή έκφραση (γεγονός θεϊκό για να το πετύχω και θνητό)παραδίνομαι στην απλότητα των ξένων, των άλλων.
΄Ετσι κι αλλιώς τα χαρτιά μου περιέχουν πολλές μουτζούρες και σβησίματα οι στίχοι μου μιας και το απλό και το από αλλού φερμένο φαίνεται να μην το αντέχουν τα ανθρώπινα και απλοποιούν...απλοποιούν αρπαγμένα από νεκρές λέξεις - κέρδος, μόλυνση, ομοιογένεια, ισότητα -
Μα εκεί στην εκβολή του Κεδρισού ο φλοίσβος φέρνει ξανά και ξανά τις ζωντανές - ανισότητα (άνισο δίκαιο για άνιση κοινωνία: από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του), διαφορά, πολλαπλότητα, σεβασμός, θεραπεία -
Αυτή την ενέργεια του κοινωνικού που μέσα μας αποζητούμε, "τη θάλασσα ανοιχτή κι απέραντη
με τ’ αναρίθμητά της άλφα", αυτό το ανοιχτό αααααααα παιδικού θαυμασμού και έκπληξης, αυτή η πολυπλοκότητα και ποικιλία που λέγεται απλότητα.
Καλημέρα
"Δε λησμονώ τη λάσπη, εκείνη την ύλη/που κράτησε το σπόρο ζωντανό, το φύτρο,/ μέσα στο σπάρτο τ' αόρατο λιακόνι"

Καλημέρα
στο αόρατο (και εξ αυτού πολύπλοκο)
που λάμπει μέσα μας ως εκείνο που αγνοούμε μα ωστόσο λάμπει (παραφράζοντας τον Οδυσσέα του ΄Ηλιου)
Καλημέρα
Μπορεί μ΄ευθείες να χαράζεται ο Μεσημβρινός αλλ΄
Η αλήθεια πάντοτε με τεθλασμένες
(Ελύτης)
ΚΑΛΗΜΕΡΑ
"Ωστόσο, μέσα από δύσβατα όνειρα/
κατόρθωσα ν΄απαλλαγώ από το κατσικίσιο πόδι μου/
και να πάω με τους ανθρώπους./

Αλλά είμαι καταδικασμένη ν΄ακούω τον αυλό τους/και να ιστορώ τη φυγή και την προσφυγή εκείνων των κυνηγημένων.

Στο τάγμα της Μνήμης υπηρετώντας."
[Βικτωρία Θεοδώρου]

Βαγγέλης Ι.

υγ. αυτή η ποιήτρια- όπως και άλλες- που διάλεξαν ανάμεσα στην ποίηση-θεσμό και την ποίηση, την Ποίηση. Το πριν της ανήκε από Ιστορία το μέλλον της ανήκει από Δημιουργία.
Β.Ι.

substratum είπε...

Αγαπητή Justme η δεύτερη γραφή (ελπίζω τελεσίδικη του Βάλτερ σε περιμένει - και την υποκίνησες εσύ με έναν έμμεσο πολύ έμμεσο τρόπο :))
Αλλά για σένα που αντέγραψες το ποίημα της Βικτωρίας Θεοδώρου αφιερώνω τα παρακάτω αντιγράφοντας από τον Μονόδρομο (το βιβλίο που εξέδωσε ο Βάλτερ το 1928 και λέει λέγεται ΟΔΟΣ ΑΣΙΑ ΛΑΣΙΤΣ αφού αυτή η γυναίκα είναι ο μηχανικός που τον διάνοιξε μέσα στο συγγραφέα).
1. για την αντιγραφή
" [...]Παρόμοια μόνο το αντιγραμμένο κείμενο κυριαρχεί στην ψυχή αυτού που ασχολείται μαζί του, ενώ ο απλός αναγνώστης ποτέ δεν γνωρίζει τα νέα εσωτερικά τοπία όπως τα διανοίγει το κείμενο, αυτός ο δρόμος μέσ' από το εσωτερικό παρθένο δάσος που συνεχώς ξαναπυκνώνει: γιατί ο αναγνώστης υπακούει στην κίνηση του εγώ του μες στην ελεύθερη αιθέρια σφαίρα της ονειροπόλησης, ενώ ο αντιγραφέας δέχεται να τον εξουσιάζει αυτή.[...]"
Walter Benjamin. 2004. Μονόδρομος.Μτφρ. Νέλλη Ανδρικοπούλου. Αθήνα:Αγρα
2. Και για την μνήμη, το παρελθόν και το μέλλον

Σε κάθε εποχή πρέπει να επιδιώκεται η εκ νέου απόσπαση της παράδοσης από τον κονφορμισμό, που είναι έτοιμος να την καταδυναστεύσει. … Το χάρισμα να αναζωπυρώνει τη σπίθα της ελπίδας στο παρελθόν έχει εκείνος μόνο ο ιστορικός, που έχει την πεποίθηση, ότι και οι νεκροί ακόμα δεν θα είναι ασφαλείς από τον εχθρό, στην περίπτωση που θα νικήσει.

Βάλτερ Μπένγιαμιν, «Θέσεις για τη Φιλοσοφία της Ιστορίας»


Βαγγέλης Ιντζίδης

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Ευχαριστώ και γω για το κέρασμα από ουράνιο «διαφυγόντα» Κερδισό.

Η μουσική του αγαπημένου Ρος Ντέηλι - αυτή κι αν συνδαυλίζει τη νοσταλγία μας για την πραγματική Κυδωνία. (Πατρική πατρίδα υπάρχει ή είναι ταυτολογία;)

just me είπε...

Βαγγέλη,
πολύ πρόσφατη ανακάλυψη/αποκάλυψη (επί της ουσίας) για μένα το έργο και η προσωπικότητά αυτής της γυναίκας. Και, περιέργως, παρ'όλο που τίποτα στενά τοπικιστικό, "επαρχιώτικο" ή φολκλορικό δεν έχει η ποίησή της, μόλις με κατέλαβε αυτό το αιφνίδιο και αναπάντεχο αίσθημα νοσταλγίας, στα δικά της λόγια σκέφτηκα ν'αναζητήσω έκφραση...

Για τα χειμαρρώδη σχόλια και για την αφιέρωση, ευχαριστώ, όπως πάντα. (Μόλις "αδειάσω" λιγάκι, στρώνομαι να μελετήσω Μπένγιαμιν. Διαισθάνομαι ότι θα βρω πολλές πνευματικές "παρηγοριές"...)
----------------------------------
Κόνδωρ,
το θεολογικό σου σύστημα χαρακτηρίζεται, όντως, από ανεπτυγμένη (και αξιοζήλευτη) αίσθηση χιούμορ! :) :) :)
Εγώ πάλι, που διαθέτω δυστυχώς ελάχιστο, δε θ' αντεχα να πιστεύω πως "δημιουργήθηκα" για να σπάσει κάποιος πλάκα _γι' αυτό προτιμώ να πιστεύω, όσο "μίζερο" κι αν φαίνεται αυτό_ ότι δεν "δημιουργήθηκα" καθόλου!
:) :) :)
---------------------------------
Πόλυ,
είσαι μάγισσα των λογοπαιγνίων!!!

Όσο για την "πατρική πατρίδα", δεν είναι ταυτολογία, είναι (ο Βαγγέλης μάλλον δεν θα διαφωνήσει), ένα από τα κατάλοιπα του ανδρικού σοβινισμού στη γλώσσα! (Ε, καλά, δεν υποστηρίζω, σαν εκείνες τις ανεκδιήγητες πολιτικαλκορεκτζούδες να λέμε "herstory", αλλά πάντως περί αυτού πρόκειται).

Η μητρίδα ποια;
:) :) :)

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Η Κάλυμνος «που τρέφει τας μελίσσας».

:):):)

Ανώνυμος είπε...

Ο Κόνδωρ είπε..
Βαγγέλη,
Προτιμώ να δίνω την προσοχή μου κυρίως στη δική μου στάση (τόσο έξω- όσο και κυρίως έσω-) απέναντι στα ‘πράγματα’, δηλαδή στις συνθήκες της καθημερινότητας και όχι τόσο στα ‘πράγματα’ αυτά καθαυτά. Το κάνω αυτό επειδή έχω πιστέψει ότι με αυτή την επιλογή πιθανώς εκλεπτύνεται ο τρόπος που ‘βλέπω’ τα πράγματα και επίσης μπορεί να γίνομαι πιο χρήσιμος στους γύρω μου.
Πάντως την επιλογή μου αυτή καθιστούν, πράγματι, ευκολότερη οι 'συναντήσεις' μου με πρόσωπα που εφαρμόζουν στην πράξη τις ορθές προτεραιότητες της ζωής προς τα οποία είμαι ευγνώμων.

Just Me,
Αν δούμε οι άνθρωποι τι επιλογές κάνουμε, για ποιους λόγους και τι αποτελέσματα εισπράττουμε τελικά, τόοοση πλάκα μπορούμε να την αντέξουμε;
Αν ο χρόνος δείξει (πιστεύω ότι θα το δείξει) ότι οι ‘θεολογικές’ μας απόψεις ταυτίζονται - κατ΄ ουσίαν - πλήρως (που ταυτίζονται!), αυτό δεν θα είχε μεγάαααλη πλάκα;

Πόλυ,
Επιβεβαιώνω την άποψη της Just Me.
Από την πρώτη απάντησή σου (… με επίγνωση …) κατάλαβα ότι κατέχεις την ‘μαγική’ τέχνη των λέξεων. Επιβεβαίωσα την άποψη αυτή όταν είδα το ιστολόγιό σου και το βλέμμα σου στο fb.
Με δέχεσαι για μαθητή σου;

βαγγελης ιντζιδης είπε...

Η αλήθεια για τα πράγματα είναι τα πράγματα αυτά καθεαυτά. Η έκφραση της υλικότητας. Η έκφραση των πραγμάτων. Ας αφήσουμε τα πράγματα να μας μιλήσουν και ας ακούσουμε.
Ευγνώμων πάντα στην ανοιχτότητα των άλλων (όταν μάλιστα εκθειάζουν την ανοιχτότητα εμπράκτως)
Καλό Σ.Κ.

Ανώνυμος είπε...

Ο Κόνδωρ είπε...
Βαγγέλη,
μήπως λέμε το ίδιο πράγμα;
"όποιο ον [σχέση] κι αν γεννηθεί, οτιδήποτε, ακίνητο ή κινούμενο, γνώριζε ..., πως αυτό είν' απ' την ένωση του 'Αγρού' [του αντικειμένου της παρατήρησης] και του 'Γνώστη του Αγρού' [του παρατηρητή]. {Μπ.Γκ.κ.13,π.26}.
Πόλυ,
Ρητορικό ήταν το ερώτημα περί μαθητείας...
Αγαπητοί φίλοι, μια εργόδης προσπάθεια που μόλις ανέλαβα, δυστυχώς, θα απορροφήσει όλο το διαθέσιμο χρόνο μου τουλάχιστον για τους επόμενους 2 μήνες.
Ευχαριστώ για την πολύτιμη συντροφιά και τη φιλοξενία.
Cheers.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Condor,

Εννοείται ότι θα ήταν ρητορική, γιατί το τελευταίο που θα άντεχα είναι τα "κυρία, κυρία" και εδώ, ότι και να λέει ο Βαγγέλης για τις ωραίες κορνίζες της παιδαγωγικής.

Κάτι με προδίδει, παρά το ότι παρέλειψα να πω ότι σε εκείνο το ταξίδι από τις Σπέτσες που σας έλεγα στο chatterbox, ήμουνα μαζί με ογδόντα μικρούς μαθητές...

Είμαστε όλοι ψόφιοι για πτήσεις (όχι χαμηλές σαν του Αρκά αλλά ψηλές σαν το πέταγμα του Κόνδορα)
Σκέπτομαι ακόμα, σε στιγμές προσγείωσης, τον Στρατή Τσίρκα που έγραφε στα ημερολόγια της Τριλογίας του όταν έκανε διάλειμα από το γράψιμο:
"καιρός για λίγο αληθινή ζωή. Πάω κινηματογράφο".

Έτσι λοιπόν,ας συνεχίσουμε ο καθένας το πέταγμά του και ας "συντροφευόμαστε" σε χώρους ιπτάμενους και φιλόξενους όπως "ο κακός μπελάς" που παρεμπιπτόντως μου θυμίζει όνομα καπηλειού σε λιμάνι - κάτι σαν το μπαρ το Ναυάγιο του τραγουδιού - και ακόμα πιο δυσοίωνο...

Just me,

ευχαριστώ για τη φιλοξενία.

just me είπε...

Κόνδωρ,
η απάντηση της Πόλυ μάλλον καλύπτει και την υπόλοιπη "παρέα", έχω να πω πάντως _ευχόμενη η εργώδης σου προσπάθεια να αποφέρει τους καλύτερους καρπούς_ ότι περιέργως ("περιέργως" για το ασαφές και "άπιαστο" της παρουσίας σου) η μη-παρουσία σου θα αποτελέσει απουσία.
Πάντως, το κατά Πόλυ ταπεινό τούτο καπηλειό θα είναι πάντα ανοιχτό έστω για ένα ποτάκι στα όρθια (όσο πιο workaholic τόσο πιο alcoholic γινόμαστε _δεν μπορεί να αποτελείς εξαίρεση!!!)
:) :) :)
----------------------------------
Πόλυ
...δεν κάνει τίποτα. Ή μάλλον, θα με "φιλοξενήσεις" εσύ αύριο για ανταπόδοση;
;)

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Oh, yes!

genna είπε...

Yπέροχο!!!!!!!

ευχαριστώ που μας την γνωρίζεις...

γλυκιές καλημέρες, πάντα με ποίηση γλυκιέ μου Μπελά...

φιλιά!