Επετειακά και...

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ
Τέταρτη Διάσταση
"Φαίδρα"

..................................................................................
Όχι∙ παράπονο δεν έχω από σένα ή απ’ τη μοίρα μου. Ώρες-ώρες/
και μόνη η γνώση της όποιας δυστυχίας μας μπορεί να μας κρατήσει/
πάνω απ’ τη δυστυχία, σ’ ένα χώρο βαθύ και υψηλό∙ _ ένας ήσυχος/
……..αέρας φυσάει εκεί πάνω,/
τα μαλλιά μου χτυπάνε στους ώμους μου ανάλαφρα/
σα δυο παλάμες φιλικές, σα δυο φτερούγες/
διάφανες, πραϋντικές, επικυρωτικές./
…………………………………………….Ολόγυρά μου/
απλώνεται η σπλαχνιά μιας άχρονης αστροφεγγιάς, _σπλαχνιά δική μας/
για όλο τον κόσμο και για τον ίδιο τον εαυτό μας φυσικά. Τότε/

δε μου χρειάζεται διόλου να πετάξω,/
εκεί στο ύψος του ονείρου και της τελικής μου θέλησης, μόνη με μένα/
απαλλαγμένη από μένα, χωρισμένη/
από τα ξέχωρα δικά μου, ενωμένη με τον κόσμο. Και τα σκοινιά που/
..........με δέναν/
στα χέρια, στα πόδια, στο λαιμό, κομμένα,/
φτερά τώρα κ’ εκείνα _να τ’ ακούω ν’ ανεμίζουν/
και οι άκρες τους ν’ αγγίζουν μαλακά τον ουρανό και το χώμα_
………………………………………………………………………………

Λίγοι στίχοι την ημέρα

(Με τη φωνή του) Στοιχεία ταυτότητας

Μουσική

Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Violin Concert in A minor, ΒΜW 1041, part II, Andante

...επεξηγηματικά

Παρ' όλο που με απωθούν αδιακρίτως κάθε είδους μαζικές επέτειοι, "έτη", παγκόσμιες ημέρες, αγιογραφήσεις και καθηλώσεις, συμβολισμοί και σύμβολα, καθετί που ανάγει τη Μνήμη σε λάιφστάιλ και καταναλωτικό αγαθό, απ' όπου κι αν προέρχεται.

Παρ' όλο που (για να μην είμαστε απόλυτοι) νομίζω πως, στο παραπάνω βέβαια πλαίσιο, «κάτι» έκανε η πολιτεία για τα εκατοντάχρονα του Ρίτσου∙ ωστόσο την τιμή και το χρέος που του οφείλει θα τα έχει πραγματικά αποτίσει/εξοφλήσει όταν αποκτήσει την πολιτική βούληση να δημιουργεί__κατά κανόνα και όχι ως εξαίρεση_ δασκάλους που να μπορούν να διδάξουν τη Σονάτα του σεληνόφωτος έτσι ώστε, με τη σειρά τους, να δημιουργούν μαθητές "εξαρτημένους": από τον ποιητή∙ από την Ποίηση.

Παρ' όλα αυτά... για χάρη της Αγγελικής απ' τα παλιά... μιας και ο ποιητής τόσο μεγαλόθυμα μας ανταμείβει πλούσια για την ωραία μας άγνοια...

Έκτακτο περιστατικό οξείας νοσταλγίας

ΚΕΔΡΙΣΟΣ (απόσπασμα)

......................................................

Τίποτα το μεγάλο το έκτακτο
σ' αυτόν τον τόπο για να το θυμάσαι
μια ρηχή κοίτη που στεγνώνει ο Αύγουστος
και το νερό δε φτάνει.
Ξηρός της αγριόχηνας ο γόνος
ανάλαφρος για να πετά ο βολβός
στην άμμο του άγριου κρίνου, εκεί
της εφηβείας μας το κογχύλι.

Βαθιά κρυμμένος σα χοχλάδι
της καλαμιάς ο κόντυλος έχει κρατήσει
το αχ του έρωτα και του θανάτου
και γύρω στην αδιάφορη αμμουδιά
πάλι και πάλι το ίδιο κύμα-σήμα.

Δε λησμονώ τη λάσπη, εκείνη την ύλη
που κράτησε το σπόρο ζωντανό, το φύτρο,
μέσα στο σπάρτο τ' αόρατο λιακόνι
μαζεύονταν για να σου επιτεθεί,
ο ήλιος το σαγήνεψε το μεσημέρι,
τα βήματά της τα κατάπιε ο Λίβας.

Πόσα να δώσω αρχίζοντας απ’ την ψυχή
για ν’ αποκτήσω το μικρό μου σπίτι
την κάμαρη και την αυλή του.
Πίσω απ΄ τις θίνες ήτανε σαν κρίνο
στο λιβαδάκι που κυλούσε ο Κεδρισός
ανάμεσα στην κίτρινη έρημο
και το γιαλό με τις κροκάλες∙
καθώς περνούσε κυνηγός σπίθιζαν
και ξεσμηλιώναν τα πουλιά.

Πρέπει τους θησαυρούς μου να μαζέψω
να βρω εκείνον που θα μεσιτέψει
για την αιματηρή συναλλαγή,
να ξαναπάω εκεί απ’ όπου ορμήθηκα
για να ‘ρθώ στην ανώνυμη αρένα.
Γύρω γύρω βουνά γυμνά ας είναι ιοστέφανα
κλειστό ένα λιμάνι δυτικά
με τους απαγορευμένους πλόες.

Για τον άνεμο τις γράφω αυτές τις λέξεις
για της Νήσου τον άνακτα τις δένω
μέσα στον στρόβιλο και στον αφρό.
Κι αυτό το άσπρο χαρτί χαρακωμένο
σε παντογράφο του τυφλού
θα τις σηκώσει και στο κενό θα τις φυσήξει
μαζί με το σεισμό της καλαμιάς.

Ας φύγουν οι λέξεις αν μπορούν ας φύγουν
ας πέσει μόνο ο σπόρος.

……………………………………………………

Ο Κεδρισός ουράνιος είναι ποταμός
στην Κυδωνία ρέει το είδωλό του
παραπλανά τις λεύκες ασημένιος.
Εκεί επάνω τρέχει και παφλάζει
στης εκβολής του την παλίνδρομη φυγή
εκεί μαζεύονται οι ψυχές που αφήσανε
το κάλλος τους το κέλυφός τους.

Ο φλοίσβος είναι λέξη του νερού
η τρικυμία είναι της τρίαινας.
Η θάλασσα ανοιχτή κι απέραντη
με τ’ αναρίθμητά της άλφα.

Β ι κ τ ω ρ ί α Θ ε ο δ ώ ρο υ

Every word was once a poem (R. W. Emerson)

λεξ(ικ)ο-δρομώ

(...και επειδή ποτέ μου δεν κατάφερα ν’ αποκαταστήσω τις σχέσεις μου με τον νόμο, την τάξη και την πειθαρχία...)

λοξοδρομώ

(… και ταξιδεύω κοντραμπάντο, κύμα το κύμα, σε άγνωστο πέλαγος, εξαιτίας _χάριν;_ ενός λεξικού που με πήγε σε ένα άλλο λεξικό κ.ο.κ.)

πελαγοδρομώ...

Marj Bon, The Lexicon Lady

ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ ΠΑΛΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

Εδώ και πολλές νύχτες ακούγεται πάλι η θάλασσα,
ανάλαφρη, μπρος πίσω, πάνω στο αμμουδερό ακρογιάλι,
ηχώ μιας φωνής έγκλειστης μες στο μυαλό
που πισωγυρνά στο χρόνο∙ κι επίσης αυτό
το επίμονο κλάμα των γλάρων: ίσως
από τα πουλιά των πύργων, που ο Απρίλης
τα σπρώχνει προς την πεδιάδα. Ήδη κοντά μου
ήσουν εσύ μ’ εκείνη τη φωνή∙
και θα ‘θελα το ίδιο σε σένα να ‘φτανε,
τώρα, από μένα η ηχώ μιας θύμησης,
σαν εκείνο το σκοτεινό μουρμουρητό της θάλασσας.

Σαλβατόρε Κουαζίμοντο", Μέρα τη Μέρα, 1946

ΥΓ. Εννοείται, δεν ξέρω καθόλου ιταλικά _μπορεί ήδη να το 'χω βουλιάξει το πλοίο...


Λίγοι στίχοι την ημέρα
"S'ode ancora il mare

Μουσικές
Yann Tiersen, Les retruvailles, "La plage"